Lezen en schrijven over kwetsbaarheid

Deh!

Weet ge nog? Ik had voor m’n verjaardag van Ellen een boek gekregen. Niet één van de boeken die ik gevraagd had over emotionele intelligentie. Nee, ik kreeg “De Kracht van Kwetsbaarheid”, geschreven door Brené Brown.

Nu sowieso, ik was er erg blij mee. Ik stel me al langer dan vandaag kwetsbaar op in m’n blog, en ervaar de laatste maanden de grote meerwaarde van dat te doen. Maar nog steeds is het openen van dat boek niet altijd even makkelijk. Deels heeft dat te maken met dat ik gewoon niet graag lees, maar ergens ook wel een soort van angst voor confrontatie. Er kunnen altijd dingen in voorkomen die ik niet graag lees, of die een reactie in mezelf teweegbrengen waar ik liever van wegloop dan het te ervaren.

Gelukkig is de moed soms groter dan de angst. En eens ik dan bezig ben, blijf ik ook zonder problemen verder lezen. En wil ik ook verder lezen (niet graag lezen is zo misschien een fabeltje geworden). Maar toch ervaar ik soms nog een blokkade tussen de hoofdstukken in. Want de flow wordt dan weer even onderbroken. Na even volledig ingezogen te zijn in het verhaal heb ik ineens een moment waar ik weer wat dichter bij mezelf ben. En dat zorgt dan weer voor die bezorgde reactie: wil ik wel verder lezen? Ik voel een reactie om weg te vluchten van het boek, een soortgelijke vluchtreactie dat we in therapie ook altijd bespreken. Een vluchtreactie die me dieper doet zoeken in mezelf, en me doet analyseren welke diepere betekenis er mogelijks achter schuilt. Meestal is dat pijn, waardoor het verandert in een tweestrijd van “ja, ik wil verder lezen omdat ik hier veel voldoening uit haal” en “nee, want ik ben bang wat ik zal tegenkomen, bang om geconfronteerd te worden” oftewel de vertaling van “nee, ik vlucht hier liever van weg en verdoe liever m’n tijd op sociale media waar alles zeker en vast veilig is”.

Soms wint het ene in mij, soms het andere. Ik kan nu vooral inzien dat m’n vluchtreactie slechts aangeleerd gedrag is, en dat ik niet dat deel ben van mezelf. Ik zou hier veel meer over kunnen vertellen, er dieper op ingaan. Dat zal ik ooit wel doen, maar daar ben ik nu nog niet klaar voor. Maar ik begin in te zien dat dat gedrag op zich veel te maken heeft met het kwetsbaar durven opstellen van onszelf.

Ik vind in dat boek de bevestiging dat we ons niet graag kwetsbaar tonen omdat we vooral bang zijn voor reacties. Bang voor wat de andere zegt. Bang ook omdat kwetsbaarheid in onze cultuur ook gezien wordt als een teken van zwakte. Geen rocket science uiteraard, maar ge kunt u ook de vraag stellen waar die gedachtegang vandaan komt. En daar is het antwoord simpel op: we doen wat er ons is aangeleerd.

Want kinderen, die doen maar wat. Die maken vriendjes, dansen zo vrolijk en levendig als iets zonder zorgen over wat mensen van hun denken. Doe maar gewoon “normaal” krijgen ze dan te horen. Ze vertellen bovendien zorgeloos geheimen aan elkaar alsof het niets is. TOT dan ineens het vertrouwen geschonden wordt, en hun verteld wordt om de volgende keer maar beter niets te zeggen, dan moeten ze zich niet meer zo slecht voelen. Of misschien zelfs erger: laat u toch niet zo doen. Niet zo gek ook natuurlijk. Wie ziet een kind nu graag verdrietig? Helaas zie ik nu in dat de gevolgen op lange termijn vaak problematischer zijn dan die ene keer waarin we goed proberen te doen voor onze kinderen. Op latere leeftijd blijft dat giftig sprookje gewoon leven. Nieuwe vrienden maken wordt een probleem, want we vertrouwen de andere niet. In het slechtste geval geraken we zelfs verstrengeld in netwerken van perfectionisme, waarin we ons niet laten kennen en vooral iedereen “omverblazen” met tot wat we in staat zijn. Want ah ja, wie gaat ons vertrouwen schenden als we perfect zijn? We blijven bovendien hangen in die secundaire emotie van woede (nog zo’n inzicht uit dat boek) als we dingen tegenkomen die ons niet zinnen, of waar gevaar in zit. Polarisering de dag van vandaag is daar een gigantisch groot gevolg van als je het aan mij vraagt.

We zijn verleerd om ons kwetsbaar te tonen. Deels omdat de wereld zoveel van ons vraagt, maar ook omdat we volgens mij oh zo vaak geleerd hebben om dat de volgende keer niet meer te doen wanneer er dingen gebeurden die ons teleurstelden of verdrietig maakten. We werden voorbereid om mee te kunnen met de wereld, waarin we sterk in onze schoenen moeten staan voor alles wat ons naar beneden kan krijgen. We leerden de dingen op onszelf te doen. Omdat dat “wauw” is, omdat dat geprezen wordt, omdat dat ons niet verdrietig maakt. Want er is genoeg verdriet op de wereld, de wereld is lelijk genoeg. Gevolg? Burn-out cijfers en suicide rates blijven de lucht in schieten. Want we blijven ons niet goed genoeg voelen. Het lijntje moet strak genoeg zijn, we moeten hard genoeg blijven werken zodat we zo min mogelijk problemen tegenkomen. Omdat er anders misschien wel anderen zijn die ons de grond in boren.

Helaas blijft het statement “heb de moed om u kwetsbaar te tonen” nog aanvoelen als een ver-van-mijn-bed-show. Het is niet iets vanzelfsprekends, het lijkt soms precies alleen weggelegd voor net die ene procent van stervelingen op de wereld. Diegenen die nog net dat beetje moed genoeg hebben om ondanks al die bullshit toch nog zo naar buiten te durven komen.

En toch, en toch.

En toch vinden we het fantastisch als we TED-talks zien en mensen zien praten over hun mislukkingen. We vinden het inspirerend als we anderen zien vertellen over de moeilijke dingen des levens, hoe zij ermee omgaan. We houden van die echt- en puurheid bij de anderen die zich op die momenten kwetsbaar tonen. Die hetzelfde als ons doormaken, die evenzeer naar anderen gekeken hebben en gedacht hebben “ik zal nooit op dezelfde manier zo puur kunnen vertellen”. En het dan toch doen, door dicht bij zichzelf te blijven en eerlijk te vertellen wat de problemen waren. Daar zelfs nog eens extra kracht uit halen, omdat er gigantisch veel mensen zijn die zich kunnen herkennen in die problemen.

Ik lees dat boek met zeer veel interesse. Ik vind het ongelooflijk interessant hoe twee tegenpolen zoals moed en kwetsbaarheid (en de angst erachter) onlosmakelijk verbonden zijn met elkaar. Mijn eeuwige hoop blijft dan ook gewoon bespreekbaarheid, openheid. Dat uitkomen voor problemen straks geen verhaal meer wordt van genoeg moed te tonen, maar van een kleine drempel omdat het sociaal geaccepteerd wordt en iedereen het gewoon doet. Ik hoop dat we een generatie aan kinderen blijven leren dat het “oude-niet-ok-zijn” eigenlijk nergens op slaat en gebaseerd is op angsten. Dat de grootste veranderingen en acceptaties voortkomen uit mensen die hebben durven vertellen dat bv. racisme en vrouwendiscriminatie niet oké is. Dat dat begonnen is bij mensen die zich onderdrukt voelden, maar zich toch kwetsbaar durfden tonen door ervoor uit te komen. Dat we laten zien dat die mensen nu elke dag genieten van de kracht dat kwetsbaarheid met zich meebrengt.

En verdikke, ik sta te popelen om straks ook (nog meer) zo iemand te zijn.


P.S.: ik zit op pagina 65 van 240. Om maar te zeggen dat er waarschijnlijk nog inspiratie zal volgen.

10 reacties op “Lezen en schrijven over kwetsbaarheid

  1. Ik heb dit boek ook jaren geleden gelezen dacht ik. Toen ik nog op school zat. Ik denk dat het met kwetsbaar opstellen wel beter is dan vroeger, maar er is nog werk aan. Zeker met die social media waar je elk moment van de dag kan vertellen wat je aan het doen bent. En I get it, sommige dingen wil je gewoon voor jezelf houden of niet delen. Maar vaak moet je in onze wereld kunnen meedraaien zonder problemen. En het liefst van al zo productief mogelijk zijn en niet meuten. Dat is helaas niet hoe mensen werken. We hebben gevoelens, we hebben een lichaam. We hebben het soms moeilijk, storten compleet in of kunnen de strijd niet meer aan. Maar daar is vaak nog veel te weinig begrip voor. En ja, dan duw je maar voort om maar geen gezaag aan je hoofd te krijgen. Want wat ga je doen? Uitvallen en een paar maand of een jaar rust nodig hebben? Daar is soms geen plek voor want de cirkel moet blijven draaien. Het is een probleem, want alles moet altijd goed gaan en we moeten blij en dankbaar zijn voor alles. Maar dat gaat nu eenmaal niet altijd. En das oke.

    1. Het is zeker een probleem. Maar als er iets is wat ik geleerd heb, is dat er echt altijd een weg is. Een weg tot volledige zelfontplooiing, zelfs in zo’n wereld zoals deze waarin dat niet wordt aangemoedigd. Alles heeft te maken met de juiste mensen rondom ons te hebben. Maar dan echt, echt, de juiste mensen. En daar kan kwetsbaarheid ons in helpen, hoe akelig dat ook is, hoe donker en grijs het ook eruit mag zien. Het probleem is vaak dat we dat onszelf wijsmaken, en dat het uiteindelijk niet zo blijkt te zijn. Al is effectief “eruit treden” veel, veel makkelijker gezegd dan gedaan. But there’s a way.

  2. Wat een mooie post, Robin. Dankjewel daarvoor! Ik herken eigenlijk best veel van wat je schrijft en dat verbaast me ergens niet. Ik heb het boek ook gelezen, al wel een tijdje terug, toen ik een stuk minder goed in mijn vel zat en heel erg zoekende was naar of ik dat moest delen met mijn omgeving, hoe ik dat dan moest delen en dan ook nog of ik dat wel durfde te delen. Inmiddels ben ik – denk ik – wel een stuk verder dan ik toen was en heb ik steeds meer ervaringen opgedaan waarbij ik mij kwetsbaar toonde en dat uiteindelijk vooral zorgde voor verbinding en begrip. Dat was voor mij echt een waardevolle les, waarbij ik eerst dacht dat kwetsbaarheid betekende dat je je ‘zwakte toonde’ en je daarmee ondergeschikt maakte aan de ander. Ik krijg soms ook berichtjes via mijn blog van anderen die lezen wat ik schrijf en daar herkenning in vinden en soms zeggen dat ze ook graag meer open zouden willen zijn over wat er speelt in hun leven, maar dat nog moeilijk vinden. En dat ze er bewondering voor hebben dat ik dat wel durf te doen. Vaak bedenk ik me dan ineens zo van ‘oh hé, zo ver ben ik daar al in gekomen’, ofzo.

    1. Ah merci Anne voor je leuk antwoord! Ik herken ook veel van wat je zegt. Door het nu ook zoveel te doen begint het een gewoonte te worden, en staan we er zelf precies minder bij stil van hoe “anders” we de dingen bekijken en hoe makkelijker we het vinden om ons kwetsbaar daarin te tonen.

      Maar dat het een uitdaging is voor velen, lijkt me ook alleen maar normaal. Maar ik denk wel dat we die uitdaging kleiner kunnen maken als het meer de standaard wordt!

  3. Kwetsbaarheid verbindt, dat heb ik hier (helaas wel door de burn-out) ook ondervonden. Het boek van Brené Brown kocht ik enkele jaren geleden al, maar ik las het nog steeds niet. Waarom? Nja, zoals je schrijft: ergens schrik voor confrontatie of zo?
    Nu ik zelf mama ben, vind ik het nog moeilijker. Al vaak heeft onze dochter moeten horen (van diverse mensen uit haar omgeving) dat ze niet moet wenen, maar wenen is een uiting van een emotie, en dat is toch niet slecht? Ik probeer haar te laten voelen dat ze mág wenen, en dat ze mág laten zien hoe ze zich voelt. Maar niet iedereen denkt zo, helaas…
    Dankjewel alweer voor het delen van deze échte blogpost! <3

    1. haa ma echt waar, inderdaad! Ik vind het zo jammer dat ze dat tegen je dochter zeggen, want waarom inderdaad? Er is toch helemaal niks mis met wenen? Ge doet dat dan echt supergoed als mama hoor!

  4. Herkenbare post ook, wat fijn dat je hierover schrijft en blijft schrijven. Ik heb ook een aantal boeken die ik niet open durf doen omwille van de confrontatie. Ik vind het soms een moeilijke lijn: het verlangen om te veranderen (= je kwetsbaarder op te stellen), maar aan de andere kant ook het verlangen om gewoon geaccepteerd te worden zoals je bent. Of dat nu met veel of weinig openstellen is naar kwetsbaarheid toe (van jezelf bedoel ik dan natuurlijk).

  5. Dit boek wil ik dus ook nog eens lezen he, lijkt me mega interessant. Mooi dat je je zo open opstelt, dat is al een hele stap op zich… Het gewoon óke zijn met hoe het is. Mooi!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.